Najaar 2024: data
Lezingen op maandag:
- 16 september: Japanse filosofie
- 21 oktober: filosoferen met kinderen
- 20 november: psychische aandoeningen
Leesgroepen: zie deze website!
Cursus Filosofische Denkers op dinsdag:
- 10 september
- 8 oktober
- 12 november
- 10 december
10 sept., 10.30-12.00 uur
Gijs Jonkers
Introductiecursus Filosofische Denkers
Bestuursleden van het Filosofisch Café Zwolle laten u op een toegankelijke wijze kennis maken met filosofen en belangrijke thema's uit hun werk. De bijeenkomsten staan gepland op de tweede dinsdagochtend in de maand vanaf september 2024 tot en met april 2025. U kunt zich inschrijven via de Stadkamer voor de hele serie of voor een enkele keer, Tijdstip: 10.30 - 12.00 uur. Toegang: helemaal gratis! U leest hier het programma voor najaar 2024 en de data.
Cursus filosofische denkers: Aristoteles
In een reeks presentaties van ‘Grote filosofen’ mag Aristoteles zeker niet ontbreken. Zijn metafysica, natuurfilosofie, psychologie, retorica en logica zijn stuk voor stuk van eminent belang geweest voor de geschiedenis van de filosofie, maar in de maximaal
anderhalf uur die ons ter beschikking staat zullen we ons beperken tot zijn ethiek. Aristoteles’ boek Ethica Nicomachea geldt terecht als een van de belangrijkste boeken uit de geschiedenis van het denken. Aristoteles maakt daarin duidelijk
dat je het goede leven in de praktijk kunt leren. Het goede is verbonden met onze menselijke natuur en is geen zaak van hogere, vaststaande normen, maar van waarden: dingen die belangrijk zijn in ons leven. Aristoteles is een filosoof uit de oudheid, maar heeft met zijn deugdethiek de afgelopen decennia een enorme revival doorgemaakt, bijvoorbeeld in het denken van Alisdair McIntyre, Martha Nussbaum en
Michael Sandel.
De toegang is gratis. Opgave is verplicht bij de Stadkamer.
https://stadkamer.op-shop.nl/6060/maak-kennis-met-filosofische-denkers/10-09-2024
16 sept., aanvang 19.30 uur, Michel Dijkstra (zie tabblad Archief)
Lezing: Japanse filosofie denkweg van verfijning en verbinding.
In Japan betekent filosoferen zoveel als: het volgen van een denkweg. Dit pad vertakt zich in drie machtige stromen: shinto, boeddhisme en confucianisme. In zijn lezing maakt Michel Dijkstra duidelijk hoe elk van deze richtingen de mens helpt om zijn hart-geest te zuiveren en met de wereld te verbinden. Zo brengt shinto ons in contact met de kami of goddelijke krachten en machten, laat het boeddhisme ons de boeddhanatuur van alles en iedereen ontdekken en zorgt het confucianisme voor een harmonische staat. Tezamen vormen ze het bontgekleurde weefwerk van Japanse levenskunst, die onder andere in Basho's elegante haiku's tot uitdrukking komt:
oude vijver
een kikker springt erin
geluid van water
Michel Dijkstra (1982) is filosoof, docent, publicist en onafhankelijk geleerde op het gebied van Oosterse en Westerse filosofie. Hij studeerde filosofie, journalistiek en Sanskriet aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 2019 promoveerde hij aan de Radboud Universiteit in Nijmegen op een coöperatief - wijsgerig proefschrift over Meister Eckhart en de Japanse zenmeester Dogen.
Zie: www.micheldijkstra.info.
De link waarmee u zich kunt opgeven op de website van de Stadkamer:
https://stadkamer.op-shop.nl/6057/filosofisch-caf/16-09-2024.
Locatie
De lezing wordt gehouden op de derde maandagavond in bibliotheek de Stadkamer.
Adres: Zeven Alleetjes 1A, 8011 CV, Zwolle. U kunt parkeren aan de Burg. van Roijensingel. Op deze plek kunnen we na de lezing nog wat langer napraten en iets nuttigen bij de bar. De zaal is open vanaf 19.15 uur. Het programma begint om 19.30 uur en kent een pauze om 20.15. Daarna gaan we met elkaar en de inleider in gesprek tot circa half tien. De bibliotheek sluit haar deuren om 21.50 uur.
Voor late beslissers is betaling mogelijk aan de zaal, maar dan heeft u geen zekerheid dat er plaats is. En het kaartje kopen duurt wat langer aan de balie, dus kom dan op tijd.
De toegangsprijs is 7,50 euro. Voor studenten en scholieren (met pas) is er een gereduceerd tarief van 4 euro.
Dat toegangsprijs is voor de lezing én een kop koffie of thee in de pauze.
8 oktober, van 10.30 - 12.00
Ronald Wolbink
Cursus Filosofische Denkers: de Stoïcijnse traditie
Deze nieuwe denkrichting begon bij de filosoof Zeno in een stoa (zuilengang) op de Atheense agora (markt). Naar Zeno’s lessen in die stoa kwamen steeds meer Atheners luisteren en zo werd Stoa de naam van deze filosofische school. De Stoa vond ook in Rome veel aanhang.
En die waardering is gebleven tot de dag van vandaag. Belangrijke stoïcijnse
filosofen uit de oudheid zijn Epictetus, Marcus Aurelius en Seneca. De stoïcijnse levenshouding is gebaseerd op de rede. Gebruik je verstand! Dat klinkt simpel maar is het niet. Maak je niet druk over waar je geen invloed op hebt! Ook de oproep om je verstand te ontwikkelen en om een betrokken sociale burger te zijn, is nog hoogst actueel. Onderzoek ook je emoties door te kijken of ze op verkeerde ideeën zijn gebaseerd. Dat scheelt veel woede en stress!
De toegang is gratis. Opgave is verplicht bij de Stadkamer.
8 oktober: https://stadkamer.op-shop.nl/6061/maak-kennis-met-filosofische-denkers/08-10-2024
21 oktober: 19.30 uur
Maaike Merckens
Lezing: Kinderen en filosofie, een natuurlijke combinatie.
Herkenbaar? “Waarom heet de natuur, natuur?" "Ja, dat is nou eenmaal zo.” Beteuterd fronst Job zijn wenkbrauwen. Een filosofische vraag die geen ruimte krijgt. De kop in gedrukt, omdat er geen tijd is. Omdat je moe wordt van al die vragen. Of omdat je zelf eigenlijk niet zo goed weet wat je met deze vraag moet doen. In kinderen schuilen niet zelden kleine filosoofjes. Zij kunnen zich nog echt over dingen verwonderen. Zonder enige terughoudendheid stellen zij vragen naar waar zij precies vandaan kwamen, waarom mama niet gewoon gezellig bij papa en zijn nieuwe vriendin kon gaan wonen…, en waar oma precies is, nu zij is overleden?
Tijdens de lezing brengt Maaike Merckens naast achtergrondinformatie tevens de houding van verwondering die hoort bij het filosoferen, voor het voetlicht. We gaan deze vaardigheden op een speelse manier uitproberen. Zodat u thuis of op school onmiddellijk aan de slag kunt met korte filosofische gesprekjes. Tevens zal er veel ruimte zijn voor vragen van uw kant, zodat u geïnspireerd raakt en de verfrissing van het filosoferen u nieuwe energie geeft.
Maaike Merckens-Bekkers (1961) heeft rechten en filosofie gestudeerd. Na een carrière in het bankwezen heeft ze WonderWhy opgericht. Een organisatie met de doelstelling het filosoferen met kinderen en jongeren te ontwikkelen en te stimuleren (www.wonderwhy.nl).
De link waarmee u zich kunt opgeven op de website van de Stadkamer:
https://stadkamer.op-shop.nl/6058/filosofisch-caf/21-10-2024
Locatie
De lezing wordt gehouden op de derde maandagavond in bibliotheek de Stadkamer.
Adres: Zeven Alleetjes 1A, 8011 CV, Zwolle. U kunt parkeren aan de Burg. van Roijensingel. Op deze plek kunnen we na de lezing nog wat langer napraten en iets nuttigen bij de bar. De zaal is open vanaf 19.15 uur. Het programma begint om 19.30 uur en kent een pauze om 20.15. Daarna gaan we met elkaar en de inleider in gesprek tot circa half tien. De bibliotheek sluit haar deuren om 21.50 uur.
Voor late beslissers is betaling mogelijk aan de zaal, maar dan heeft u geen zekerheid dat er plaats is. En het kaartje kopen duurt wat langer aan de balie, dus kom dan op tijd.
De toegangsprijs is 7,50 euro. Voor studenten en scholieren (met pas) is er een gereduceerd tarief van 4 euro.
Dat toegangsprijs is voor de lezing én een kop koffie of thee in de pauze.
Dinsdag 12 november:
10.30 - 12.00
Nelly Sporre
Cursus Filosofische Denkers: Meister Eckhart
De geschriften van Meister Eckhart (1260-1327) zijn een belanghebbend werk in de traditie van de Europese filosofische mystiek. Eckharts preken en traktaten laten hem zien als een bezield denker met een scherpzinnig inzicht in de menselijke ervaring. De combinatie van autonomie en overgave - eenheid in verscheidenheid - vormt de kern van het denken van Eckhart.
De rationele hartstocht van Meister Eckhart daagt de lezer uit hem te volgen op zijn weg. ‘Over God wil ik zwijgen’, een bundel van zijn preken en traktaten bevat de essentie van Eckharts mystieke weg, terug naar de oorsprong.
Dit boek zal ook de leidraad zijn tijdens onze verkenning van zijn denken in de cursus met interactie op 12 november a.s. Ikzelf heb het voorrecht gehad om een cursus te doen bij Gerard Visser over het begrip ‘Gelatenheid’, dat ook een sleutelwoord is in de preken van Eckhart.
De toegang is gratis. Opgave is verplicht bij de Stadkamer.
12 november: https://stadkamer.op-shop.nl/6062/maak-kennis-met-filosofische-denkers/12-11-2024
Woensdag 20 november !
19.30 uur
Derk Strijbos
Lezing: Wat zijn psychische aandoeningen?
Let op: woensdag i.p.v. dinsdag deze maand!
Het is een beetje een dooddoener, maar de werkelijkheid van psychisch lijden is zo enorm complex dat het je gaat duizelen. Epi-genetische factoren, de breinen waarin deze factoren effect sorteren, de mensen in wie deze breinen huizen en de culturen waar deze mensen in leven. Alles werkt op elkaar in. Ook de inrichting van zorg en politiek speelt een grote rol bij de mate waarin mensen die vastlopen geholpen kunnen worden. En daarin zitten weer normen en waarden verborgen. Waar trekken we de grenzen in deze kluwen van relaties? Waar spreken we van individu en waar van omgeving? Waar ligt de grens tussen functioneel en disfunctioneel gedrag, tussen levensproblemen en psychische aandoeningen, en op grond waarvan wordt dat bepaald?
Derek Strijbos zal vier perspectieven schetsen van waaruit je deze vragen naar psychische aandoeningen kunt stellen: het wetenschappelijke, sociaal-maatschappelijke, klinische en ervaringsperspectief. Centraal in deze lezing staat de vraag hoe deze verschillende perspectieven zich tot elkaar verhouden en hoe ze elkaar aan kunnen vullen. We hebben al deze perspectieven namelijk nodig om de complexiteit van psychische aandoeningen een beetje te kunnen begrijpen.
Derek Strijbos is psychiater en filosoof. Hij werkt als psychiater en senior-onderzoeker bij het Specialistisch Centrum Ontwikkelingsstoornissen van Dimence. Als filosoof is hij verbonden aan de faculteit filosofie, theologie en religiewetenschappen van de Radboud Universiteit in Nijmegen.
De link waarmee u zich kunt opgeven op de website van de Stadkamer:
https://stadkamer.op-shop.nl/6059/filosofisch-caf/20-11-2024
Locatie
Deze lezing wordt voor de verandering gehouden op de derde woensdagavond in bibliotheek de Stadkamer.
Adres: Zeven Alleetjes 1A, 8011 CV, Zwolle. U kunt parkeren aan de Burg. van Roijensingel. Op deze plek kunnen we na de lezing nog wat langer napraten en iets nuttigen bij de bar. De zaal is open vanaf 19.15 uur. Het programma begint om 19.30 uur en kent een pauze om 20.15. Daarna gaan we met elkaar en de inleider in gesprek tot circa half tien. De bibliotheek sluit haar deuren om 21.50 uur.
Voor late beslissers is betaling mogelijk aan de zaal, maar dan heeft u geen zekerheid dat er plaats is. En het kaartje kopen duurt wat langer aan de balie, dus kom dan op tijd. De toegangsprijs is 7,50 euro. Voor studenten en scholieren (met pas) is er een gereduceerd tarief van 4 euro.
Dat toegangsprijs is voor de lezing én een kop koffie of thee in de pauze.
Dinsdag 10 december
10.30 - 12 uur
Theo van de Vliet
Cursus Filosofische Denkers over Simone de Beauvoir
In Parijs werd tijdens WO II een nieuwe levensfilosofie voorbereid die in de eerste jaren na de oorlog een enorme invloed zou krijgen in Europa en elders in de wereld: het existentialisme. Sartre was daarvan de spraakmakendste woordvoerder, maar ook zijn ‘levenspartner’ Simone de Beauvoir heeft er een wezenlijke bijdrage aan geleverd. En beiden gebruikten ook literaire middelen zoals romans en toneelstukken om hun visie kracht bij te zetten. Kernidee van het existentialisme is dat een mens in wezen vrij is en zelf zijn leven moet bepalen. Alleen probeert hij zich met allerlei drogredenen aan de eigen verantwoordelijkheid te onttrekken, of wordt daarin belemmerd doordat anderen die machtiger zijn, zijn leven bepalen. Zo waren er in de tijd van Sartre en De Beauvoir allerlei burgerlijke fatsoensregels die zeiden hoe je je diende te gedragen, was de rol van de vrouw sterk door traditie bepaald en waren de ontplooiingskansen van arbeiders en gekoloniseerde volken ondergeschikt aan het winststreven van een geprivilegieerde klasse van kapitalistische en koloniale machthebbers. Sartre en De Beauvoir verzetten zich openlijk tegen de toen geldende fatsoensnormen en voelden zich geroepen ook anderen te helpen om zich te bevrijden. Sartre ging in het verzet en zette zich na de oorlog in voor de bevrijding van de arbeidersklasse en van gekoloniseerde volken. Simone de Beauvoir trok haar eigen lijn en nam het op voor de vrouw. In 1949 verscheen haar indrukwekkendste boek: Le deuxième sexe, de tweede sekse. Het boek werd een icoon van de vrouwenbeweging. Simone de Beauvoir zal zich tot het eind van haar leven daarvoor blijven inzetten.
De toegang is gratis. Opgave is wel verplicht via: https://stadkamer.op-shop.nl/6063/maak-kennis-met-filosofische-denkers/10-12-2024